İMPARATORLUK DİLLERİ

İmparatorluklar hâkim oldukları topraklardan vergi alır, borç alır, mahsûl toplar gibi, kelime de alırlar.

Hem bu alışın ölçüsü de yoktur. Kendilerine lâzım olduğu kadar veya canları istediği kadar alabilirler.Bir taraftan kendi kültür, sanat ve iktidarlarını bu ülkelere yayar; dünyânın dört bucağında kendi hükümlerinin geçtiğini görüp, kendi dillerinin konuşulduğunu duymanın; kendi bayraklarının dalgalandığını görmenin hazzını, gururunu tadarlar, öte yandan, aynı ülkelerden derledikleri lüzumlu kelimeleri kendi dillerinin gramerine, estetiğine ve fonetiğine göre millileştirerek kendi kelimelerini yaparlar.

Biz bunlara öteden beri, fethedilmiş ülkeler gibi, fethedilmiş kelimeler diyoruz.

Ancak, yeryüzünde ve cihan târihinde imparatorluk dili olmamış, olamamış diller çok, fakat İmparatorluk dilleri azdır. Çünkü dünyâ târihinde hem askerî ve idâri imparatorluk, hem de dil ve kültür İmparatorluğu kurabilmiş milletler azdır.Bu saydığımız vasıflara şüphesiz, bâzı mühim farklarla uygun İmparatorluk dilleri denilebilir ki Latince, Arapça, İngilizce ve Türkçe'dir.

Bu dillerin hiçbiri özdil değildir.Esasen yeryüzünde hiçbir kültür ve medeniyet dili hiçbir zaman özdil olmak taassubuna ve basitliğine iltifat etmemiştir.Hakikat şudur ki Türk milleti gibi, asırlarca hattâ çağlarca dünyâ sathında konuşulmuş, büyük ve fâtih bir milletin dili özdil olamaz, imparatorluk dili olur.Her dil, imparatorluk dili olamaz.

Çünkü her millet imparatorluk kuramaz. Bunun için büyük millet olmak lâzımdır. Büyük milletlerin dili tabîatiyle, büyük vatanlarda işlenmiş büyük dil olur.Asırlarca Türk'ün malı olmuş, Türk sesiyle ve Türk sanatıyla işlenmiş; ev, aile, köy Türkçesine, aşk ve îman Türkçesine girmiş; Türk'ün heyecanına işlenip vicdanına yerleşmiş ve Türk olmuş kelimeler de verilemez... Bunlar, bizim zafer ve şeref hâtıralarımızdaBunlar, birtakım aşağılık duyguları içinde çürüyenlerin değil, bizim büyüklük devirlerimizin ve yücelik duygularımızın zafer âbideleridir.Bizimdirler ve bizim kalacaklardır. (Türkçenin Sırları)