KAYBOLAN CAMİ; Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Camii

KAYBOLAN CAMİ; Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Camii

Çizimleri İtalya'da Udine Müzesi’nde Kendisi Ortada Yok

Beyoğlu İlçesi'nde, Karaköy meydanının doğu­sunda Halil Ağa ve Kemankeş sokaklarının arasında kalan kısmın meydana bakan kesiminde bulunan Karaköy Mescidi yerinden söküldüğü 1958 senesinden beri kayıp. İstanbul'un yeniden imarı adı altında "Yıldırım Yıkma Harekâtı" ola­rak adlandırılan büyük istimlak ve yıkım operasyonu sırasında bu cami de yıktırıldı.

Fâtih Sultan Mehmed Han devrinde bu­rada inşâ edilmiş olan mescid, daha sonra Merzifonlu Kara Mustafa Paşa tarafından fevkânî bir cami olarak yeniden yaptırılmış­tı. Cami zamanla harab olduğundan Sultan İkinci Abdülhamîd Han tarafından yeniden inşâ ettirilmiştir. İtalyan mimar Raimondo D'Aronco tarafından mimarisi tasarlanmış olan camiin o zamanki planları İtalya'nın Udine Şehir Müzesi'nde (Musei Civici) halen mevcuttur.

Bu seviyede ehemmiyetli bir yapının sa­dece meydan düzenlenirken hiç ehemmiyet verilmeden yıkılması, en mühimi ise yıkıldığı yerin meydan düzenlemesinde kullanılma­ması tartışmanın esasını teşkil etmektedir. İlk anda Kınalı Ada'da tekrar tesis edilmek üzere taşları tek tek numaralanıp sökülen cami, iki parçası dışında tamamıyla kaybolmuştur. Halı ve seccadeleri çalınmış, çok kıymetli olan avizesi yok olmuş, mihrap ve minberinin Mercan'daki Atik İbrahim Paşa Câmii'ne monte edildiği söylenmişse de bunun da doğru olmadığı ve eserle­rin de kaybolduğu anlaşılmıştır. Artık sadece târihî fotoğraflarda kalan bu cami, günümüzde "Kaybo­lan Cami" olarak anılmaktadır.

Yedikıta
Sayı 3, Kasım 2008
www.yedikita.com.tr

Kaynaklar

Afife Batur, "Karaköy Mescidi", Dünden Bugüne İstanbul Ansiklo­pedisi, IV, İstanbul 1994, s. 456-458 (Bu yazıda cami hakkında çok güzel malumat vardır).

Eski İstanbul Fotoğrafları Albümü, İstanbul.